Skip to main content

Καρδίτσα Οκτώβριος 2010

Ισότητα στην Εργασία - Μύθος ή Πραγματικότητα; ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΡΟΔΟΥΛΑΣ ΖΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΗΣ Ε.Γ.Ε ΜΕ ΘΕΜΑ: ‘’ ΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Η ΜΥΘΟΣ? ΄΄ Αγαπητή Πρόεδρε, αγαπητές φίλες της ΕΓΕ, αγαπητές συμπατριώτισσες της Θεσσαλίας, Είναι όλες οι μικρές στιγμές της κατανόησης, οι μεγάλες στιγμές των μεγάλων αγώνων μας για ελευθερία, δημοκρατία, ειρήνη, ισότητα των δυο φύλων, είναι οι ευγενικές σας χειρονομίες που πέρασαν απαρατήρητες, είναι τα εκατοντάδες γλυκά χαμόγελα αλληλεγγύης και στήριξης ..είναι χιλιάδες μικρές και μεγάλες πράξεις φιλίας που οικοδόμησαν την πολιτική και κοινωνική μου διαδρομή, που οικοδόμησαν και σφυρηλάτησαν τη ζωή μου. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!!! Η Ένωση Γυναικών Ελλάδος, από την ίδρυσή της, αποτέλεσε μια τομή για τα πολιτικά δρώμενα της χώρας μας. Η ισότητα των φύλων αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και βασικό στόχο κάθε σύγχρονης δημοκρατικής χώρας. Όραμά μας είναι μια κοινωνία στην οποία άνδρες και γυναίκες μοιράζονται εξίσου τα αγαθά, τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα στην εργασία, στην πολιτική, στην εξουσία, στον ελεύθερο χρόνο, στη φροντίδα, στην οικογένεια και στην προσωπική ζωή. Μια κοινωνία όπου άνδρες και γυναίκες αποφασίζουν τι θα σπουδάσουν, με τι θα απασχοληθούν, αν θα ασχοληθούν με τα κοινά, χωρίς το βάρος των φύλων που προδιαγράφει επαγγέλματα, αμοιβές, καθήκοντα και απολαβές, αλλά και ολόκληρη τη δραστηριότητα της καθημερινής ζωής. Τα τελευταία 30 χρόνια, οι γυναίκες κέρδισαν, πράγματι, τη νομιμοποίησή τους στην αγορά εργασίας και συνέβαλαν στον εκσυγχρονισμό των δομών που πλαισιώνουν την κοινωνία (υποδομές για τη φροντίδα των παιδιών και ανάπτυξη του νομικού πλαισίου). Ωστόσο συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν εξαιρετικές δυσκολίες όπως: μεγαλύτερο κίνδυνο ανεργίας σε σχέση με τους άνδρες που έχουν τα ίδια προσόντα και την ίδια εμπειρία, έντονες διακρίσεις στις αποδοχές και την επαγγελματική άνοδο και το διπλό ωράριο’’. Η γυναίκα θεωρείται ίσως χειραφετημένη, ωστόσο η συνταγματική αναγνώριση της ισότητας δεν συνεπάγεται απαραίτητα την ουσιαστική ισότητα στις συνειδήσεις των ανδρών αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας. Παρά τις θεσμικές παρεμβάσεις για μια ισότιμη μεταχείριση, οι διακρίσεις και οι ανισότητες εξακολουθούν να έχουν θέση εις βάρος των γυναικών. Η σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση , δεν θα μπορούσε παρά να πλήξει σε μεγαλύτερο ποσοστό τις γυναίκες και την γυναικεία απασχόληση. Ταυτόχρονα, η οικονομική επιβράδυνση έχει διευρύνει σημαντικά τις ανισότητες στην εργασία , κυρίως σε βάρος των γυναικών . Η κρίση έχει ανατρέψει τις εργασιακές σχέσεις καθιστώντας τες περισσότερο ελαστικές και άτυπες . Με αυτόν τον τρόπο μειώνονται οι ευκαιρίες των γυναικών να βρουν σταθερές , μη επισφαλείς και ικανοποιητικά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και να τύχουν επαγγελματικής κατάρτισης ώστε να βελτιώσουν τα προσόντα τους. Τι μπορούμε να κάνουμε για την αντιμετώπιση των διακρίσεων λόγω φύλου στην ελληνική αγορά εργασίας; Να προχωρήσουμε σε μια ευρύτερη εθνική στρατηγική συμφιλίωσης (εναρμόνισης ) της εργασίας με την οικογένεια και την προσωπική ζωή , η χάραξη της οποίας είναι ευθύνη της Πολιτείας που προϋποθέτει και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η προσπάθεια για την καταπολέμηση των διακρίσεων πρέπει να είναι συνολική και απαιτεί τη συνεργασία κυβερνητικών και μη κυβερνητικών φορέων, δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Απαιτείται αυστηρή επιβολή κυρώσεων σε όσους παραβιάζουν τη νομοθεσία για τις διακρίσεις αλλά και προληπτική παρέμβαση μέσω τακτικής συνεργασίας και ανταλλαγής επιτυχημένων πρακτικών με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, του κοινωνικούς εταίρους και τις επιχειρήσεις. Ο καθένας πρέπει να δράσει στο μέτρο της ευθύνης που του αναλογεί και όλοι μαζί να λειτουργήσουμε συντονισμένα για την εδραίωση μιας συνέργειας. Η κατάκτηση της ισότητας ανδρών και γυναικών δεν αποτελεί μόνο διεκδικητικό αίτημα του γυναικείου κινήματος αλλά αποτελεί τρανή απόδειξη της ανάπτυξης, του πολιτισμού και του βαθμού ωριμότητας της κοινωνίας. Η επίτευξή της όμως είναι συνισταμένη πολλών παραγόντων. Ανιχνεύοντας τους παράγοντες θα τολμήσω αν απαντήσω ή να αμφισβητήσω μαζί σας, την πραγματικότητα ή τον μύθο της ισότητας στην εργασία Με γνώμονα, αφενός τον κυβερνητικό προσανατολισμό στην παροχή υπηρεσιών στους πολίτες άνδρες και γυναίκες όλης της χώρας και αφετέρου τις διαπιστώσεις των φεμινιστικών αναλύσεων για τις δημόσιες πολιτικές, σχεδιάστηκε το Εθνικό Πρόγραμμα για την Ουσιαστική Ισότητα των Φύλων, 2010-2013. Το Πρόγραμμα έχει εθνική εμβέλεια, εφόσον οι δράσεις του επεκτείνονται σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας και αφορούν σε ευρύ φάσμα δημόσιων πολιτικών σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Στόχος του Προγράμματος είναι η στήριξη της απασχόλησης των γυναικών και της οικονομικής τους αυτοτέλειας. Η πλήρης και ισότιμη ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας αποτελεί κεντρικό στόχο της αναπτυξιακής Ευρωπαϊκής και Εθνικής πολιτικής. Η αυξημένη και μεγάλης διάρκειας ανεργία των γυναικών στην Ελλάδα, επειδή έχει οικονομικές, κοινωνικές και ψυχολογικές συνέπειες, απαιτεί συνδυασμό πολλαπλών προσεγγίσεων των ανέργων γυναικών και μεθόδους που θα αντιμετωπίσουν ολιστικά το πρόβλημα. Είναι γεγονός ότι όσον αφορά στο συνδυασμό της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, οι γυναίκες συνεχίζουν να επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος φροντίδας των εξαρτημένων ατόμων (παιδιά, ηλικιωμένοι, ασθενείς, ανάπηροι, κ.α.) και της οικιακής εργασίας με συνέπεια να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας με υποδεέστερους όρους και για μικρότερα χρονικά διαστήματα. Η επιβεβλημένη εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών προϋποθέτει τη λήψη συνοδευτικών μέτρων που θα υποστηρίξουν τους γονείς όταν τα παιδιά είναι ανήλικα και θα αλλάξουν τα παραδοσιακά πρότυπα και τους ρόλους ως προς την φροντίδα και την οικιακή εργασία. Προϋποθέτει επίσης ότι και οι άνδρες πρέπει να αναλάβουν αντίστοιχα το διπλό ρόλο τους στην αγορά εργασίας και την οικογένεια, έτσι ώστε να μειωθεί το βάρος που επωμίζονται κυρίως οι γυναίκες. Είναι προφανής η ανάγκη για μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στην άσκηση εξουσίας. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουν οι ποικίλες πολιτικές να γίνουν πιο αποτελεσματικές, αφού θα λαμβάνουν υπόψη τους τις ειδικότερες ανάγκες του μεγαλύτερου τμήματος του πληθυσμού της γης. Σύμφωνα με μελέτη του Center for the American Woman in Politics, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως ακόμη και η απλή τοποθέτηση ή εκλογή γυναικών σε θέσεις ισχύος μπορεί να είναι αποτελεσματική, αφού οι γυναίκες είναι συχνά πιο προοδευτικές από τους άνδρες συναδέλφους τους σε μια σειρά θεμάτων. Το φετινό Ευρωπαϊκό Έτος κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού είναι μια ευκαιρία περισυλλογής για τον καθένα ατομικά αλλά και σε συλλογικό επίπεδο προκειμένου οι πολιτικές και οι δράσεις να επενδύσουν στο γυναικείο ανθρώπινο δυναμικό ενισχύοντας την απασχόληση και την επιχειρηματικότητα, τις δομές κοινωνικής πρόνοιας και την ισότιμη πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες. Είναι επομένως αναγκαίο να δοθεί περαιτέρω ώθηση για ακόμη ισχυρότερες κοινωνικές παρεμβάσεις τόσο στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας και του χάρτη πορείας για την ισότητα, όσο και μέσα από τη διάθεση επαρκών πόρων. Χρειάζεται να διανυθεί ακόμη αρκετός δρόμος ώστε να γίνει επιτέλους συνείδηση και στη χώρα μας, ότι η ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών και η ισότητα των φύλων σε όλους τους τομείς, αποτελεί προαπαιτούμενο για την ανάπτυξη της χώρας μας. Συνδέεται με συγκεκριμένες για όλους τους πολίτες, άνδρες και γυναίκες, κατακτήσεις και αποτελεί προϋπόθεση για την ανανέωση της πολιτικής και την έξοδο, εν γένει, από την κρίση που τον τελευταίο καιρό η χώρα μας βιώνει. Οφείλουμε να στείλουμε ένα ηχηρό μήνυμα για το δικαίωμα στην ισότητα που κάθε γυναίκα έχει, ώστε να πάψει να είναι ευάλωτη στις πολιτικοκοινωνικές συγκυρίες και αθωράκιστη απέναντι στην ανασφάλιστη εργασία, την εκμετάλλευση και τις άτυπες μορφές απασχόλησης. Οφείλουμε στη νέα μεταρρυθμιστική πορεία του Καλλικράτη για βιώσιμη ανάπτυξη , διαφάνεια και πρόοδο , να καλέσουμε όλες τις γυναίκες της Ελλάδας , όλες τις γυναίκες της Θεσσαλίας , να συμμετέχουν αφενός με πάθος και δυναμική στα προοδευτικά ψηφοδέλτια των νέων δήμων και της περιφέρειας και αφετέρου να στηρίξουν παντού γυναίκες , που προωθούν σε κάθε πολιτική , σε κάθε θεσμική αλλαγή την ισότητα των δύο φύλων." ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ KAΡΔΙΤΣΑ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010 Ισότητα στην Εργασία: Μύθος ή Πραγματικότητα; Αναμφίβολα, στη διάρκεια του 20ού αιώνα, έγιναν τεράστιες αλλαγές στον τομέα της γυναικείας απασχόλησης. Σήμερα βρισκόμαστε, προφανώς, πολύ μακριά από την Ελλάδα των αρχών του 20ου αιώνα με τις απροσδιορίστου αριθμού αγρότισσες, τις λίγες δασκάλες και τις ελάχιστες εργάτριες, που αμείβονταν με το μισό περίπου του ημερομισθίου των ανδρών. Είμαστε μακριά από την εποχή των περιορισμών στην απασχόληση των παντρεμένων γυναικών και την άρνηση συνδικαλιστικών φορέων να εγγράψουν γυναίκες ως μέλη τους. Σήμερα οι γυναίκες συμμετέχουν μαζικά και σταθερά στη μισθωτή εργασία, αποκτούν οικονομική ανεξαρτησία και γίνονται ακόμα πιο απαιτητικές όσον αφορά την αυτονομία και την απελευθέρωσή τους. Η δομή και η έννοια της οικογένειας έχει αλλάξει (αύξηση διαζυγίων, μονογονεϊκών οικογενειών ή ανασυντιθέμενων οικογενειών, ελεύθερων συμβιώσεων κ.λ.π.). Ο ρόλος των ανδρών-πατέρων σταδιακά αλλάζει. Όλο και περισσότεροι άνδρες συμμετέχουν στην καθημερινή ζωή της οικογένειας και στην ανατροφή των παιδιών. Σε μεγάλο βαθμό έχουμε πετύχει τη θεσμική ισότητα των φύλων. Στην πράξη, όμως, τα προβλήματα παραμένουν, δεδομένου ότι, το κράτος πρόνοιας άρχισε να οικοδομείται αργά για να βοηθήσει την οικογένεια. Στη χώρα μας η συμμετοχή των γυναικών στα ελεύθερα επαγγέλματα και στις ατομικές επιχειρήσεις υστερεί σημαντικά. Οι γυναίκες στην πλειοψηφία τους απορροφώνται στη μισθωτή εργασία ενώ η ανεργία, η μακροχρόνια αποχή από την αγορά εργασίας, η δυσκολία επαγγελματικής ανέλιξης, οι ανισότητες στις οικονομικές απολαβές, τα σκληρά ωράρια εργασίας και η έλλειψη σε υποδομές φύλαξης παιδιών και βοήθειας ηλικιωμένων αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες που ωθούν τις γυναίκες στην αυτοαπασχόληση, με χαμηλές προσδοκίες και αμφίβολη βιωσιμότητα. Το πρόβλημα επικεντρώνεται στην εφαρμογή του πλούσιου και σύγχρονου θεσμικού πλαισίου, δηλαδή στην υλοποίηση της ισότητας στην πράξη και στον χώρο δουλειάς. Οι νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, καταστρατηγούνται καθημερινά και συστηματικά. Κορυφαίο παράδειγμα διαρκούς καταστρατήγησης αποτελεί η αρχή της ίσης αμοιβής για ίσης αξίας εργασία. Ειδικά στη φάση των προσλήψεων, αποτελεί κοινό μυστικό ότι οι εργοδότες αποφεύγουν να προσλαμβάνουν γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία με το φόβο της προσωρινής διακοπής της εργασίας τους σε περίπτωση εγκυμοσύνης. Δύο είναι οι πιο κραυγαλέες περιπτώσεις καταστρατήγησης υφιστάμενων νόμων: η ανισότητα των αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών και οι απολύσεις εγκύων (λόγω διάκρισης φύλου). Η αναπαραγωγική ηλικία αποτελεί μείον για την εργασία των γυναικών για όλους τους εργοδότες (κύηση, λοχεία κ.λ.π.) (έκθεση Συνήγορος του Πολίτη,2009). Η πολιτεία δεν έχει κατορθώσει με τους μηχανισμούς της να ελέγξει επαρκώς την εφαρμογή της αρχής της ισότητας ούτε προληπτικά ούτε κατασταλτικά. OI διακρίσεις, οι οποίες πλήττουν τα πιο αδύναμα τμήματα του εργατικού δυναμικού, τις γυναίκες, είναι η ανισότητα στις αμοιβές, στις προσλήψεις και τις απολύσεις, περιορισμένες ευκαιρίες καριέρας και προαγωγών, το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής», μικρή συμμετοχή σε θέσεις ευθύνης κ.λ.π.. Έτσι το 52% του πληθυσμού της χώρας, που αποτελούν οι γυναίκες, αντιμετωπίζει σε μεγάλο ποσοστό σοβαρά προβλήματα κοινωνικής και οικονομικής ένταξης ενώ η κρίση ενισχύει ακόμα περισσότερο τις κοινωνικές ανισότητες σε βάρος τους. Με τις παρούσες συνθήκες αγοράς εργασίας και με τις ανατροπές του ασφαλιστικού συστήματος όλα τα μέχρι τώρα κεκτημένα των γυναικών κινδυνεύουν να ανατραπούν. Οι γυναίκες για μια ακόμα φορά καλούνται να πληρώσουν το κόστος της κρίσης μέσα από πολιτικές που ενισχύουν τις διακρίσεις σε βάρος τους. Πέρα από τα πιο πάνω, η μητρότητα τις καθιστά πιο ευάλωτες στις απολύσεις. Στην αγορά εργασίας η μειονεκτική θέση των γυναικών μεταφράζεται, σε : επαγγελματικό διαχωρισμό, ανισότητα αμοιβών, μειωμένες προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, ισχνή συμμετοχή σε θέσεις ευθύνης και γενικά υποβαθμισμένες θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με σκιαγράφηση των ανισοτήτων στην αγορά εργασίας για τις γυναίκες, που έγινε από τη Συνήγορο του Πολίτη, στον κύκλο ισότητας των φύλων: ü Τρεις στους 4 εργαζομένους με μερική απασχόληση είναι γυναίκες. ü Η Ελλάδα είναι πρώτη σε μισθολογική ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων και κάτω από το μέσο κοινοτικό όρο, του 15%, με 10% το 2006, σύμφωνα με τη Eurostat. ü Το 60% των μισθωτών, κυρίως προσωρινά απασχολούμενες, έχουν καθαρό μηνιαίο εισόδημα χαμηλότερο των 750 ευρώ. ü Γυναίκες είναι και το 75% των μισθωτών που αμείβονται με μισθό μικρότερο των 500 ευρώ και σε ποσοστό 80% με προσωρινή απασχόληση (τα 2/3). ü Οι γυναίκες με μισθωτή εργασία αναλογούν στο 42% του συνόλου των μισθωτών, στο 41% των μόνιμα απασχολουμένων και στο 50% των προσωρινά απασχολουμένων. Τα ποσοστά ανεργίας τους είναι υψηλότερα και προτιμώνται στις θέσεις μερικής και προσωρινής απασχόλησης. Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι είναι «Μύθος» για την Ελλάδα η ισότητα των φύλων σε επαγγελματικό επίπεδο. Xωρίς να θέλουμε να μειώσουμε τις σημαντικές αλλαγές που έχουν συμβεί, η ισότητα απέχει πολύ από το να είναι πραγματικότητα. Οι γυναίκες μπαίνουν με άνισους όρους στην αγορά εργασίας και αντιμετωπίζουν πλήθος ανισότητες και διακρίσεις στην επαγγελματική τους ζωή. Και αυτό δεν οφείλεται σε βιολογικές διαφορές ή έλλειψη προσόντων, αλλά πρόκειται για ένα κοινωνικοπολιτισμικό δημιούργημα που διαιωνίζει και αναπαράγει τις στερεότυπες κοινωνικές αντιλήψεις για τα δύο φύλα. Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ · Να δημιουργηθούν νέοι ελεγκτικοί μηχανισμοί όπου κρίνεται αναγκαίο και επανασύσταση τέτοιων παλαιών που έχουν αδρανήσει σε περιφερειακό, διαμερισματικό και στους υπό διαμόρφωση δήμους, για την άμεση εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας και προ πάντων έλεγχο της μερικής απασχόλησης και της αδήλωτης εργασίας ιδιαίτερα των μεταναστών. · Πρέπει να καταργηθούν όλες οι άμεσες ή έμμεσες διακρίσεις από τις συμβάσεις και να πετύχουν ίση αναγνώριση της εργασίας των γυναικών και των ανδρών, όταν είναι ισοδύναμες οι απαιτήσεις των εργασιών που πρέπει να εκτελούνται. · Να καταβάλλεται στις εργαζόμενες γυναίκες το 100% των αποδοχών τους κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας, χωρίς το κόστος να επιρρίπτεται στους εργοδότες, ώστε να αποφευχθεί τυχόν αρνητική επίδραση στις προσλήψεις γυναικών. · Να αναλάβει το κράτος την κάλυψη του συνόλου των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης τω εργαζομένων σε άδεια λόγω κινδύνων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά και των εργαζομένων, που προσλαμβάνονται σε αντικατάστασή τους. · Να καθιερωθεί το δικαίωμα των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και κάθε σώματος, θεσμού ή οργάνωσης που δραστηριοποιείται για την εφαρμογή της αρχής της ισότητας των δύο φύλων, να κινεί αυτεπαγγέλτως τη δικαστική ή διοικητική ή άλλη διαδικασία, καθώς και να παρεμβαίνουν προς υποστήριξη των προσώπων που κινούν τις διαδικασίες αυτές. Η έρευνα και η εμπειρία έχουν δείξει ότι σε πολλές περιπτώσεις οι εργαζόμενοι και ιδιαίτερα οι γυναίκες, διστάζουν να κινήσουν τη δικαστική ή άλλη διαδικασία, επειδή δε διαθέτουν την κατάλληλη υποστήριξη και πληροφόρηση, δυσκολεύονται να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα αποδεικτικά στοιχεία και φοβούνται την ανεργία, τη βλαπτική μεταβολή των όρων της εργασίας τους και τυχόν εκδικητικά μέτρα από την πλευρά του εργοδότη · Η πρόσφατη εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις διαφορές στις αμοιβές των δύο φύλων είναι μία αφορμή για να ξεκινήσει διάλογος και να αναληφθούν συγκεκριμένες δράσεις και από τις γυναικείες οργανώσεις · Η διοίκηση, οι κοινωνικοί εταίροι, οι συνδικαλιστές και οι Μ.Κ.Ο. πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ενημέρωση των πολιτών, ιδίως των εργαζομένων, σχετικά με τον ρόλο του Συνήγορου του Πολίτη σε θέματα διακρίσεων λόγω φύλου. • Το Υπουργείο Εργασίας, ως καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργείο, πρέπει να προτάξει την κωδικοποίηση και την απλοποίηση της νομοθεσίας για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας, καθώς και των διατάξεων για τις παροχές μητρότητας ( επιδόματα κυοφορίας, λοχείας, συμπληρωματικές παροχές μητρότητας και ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας). • Θα πρέπει να υπάρξει επιμόρφωση των δικαστών, δημοσίων υπαλλήλων και επιθεωρητών εργασίας για την εφαρμογή του νόμου.